20 Nisan 2010 Salı

Dekalog


Saat akşamın 11’i. En azından 1 bölümünü izlerim. Ne de olsa televizyon için çekilmiş kısa filmler. Film tadında olmaz. Her gün 50 şer dakikalık 1 bölüm izlersem 10 günde biter. Çok sıkıcı olursa devamını da izlemem. Ama görüntüler çok net. Hiçte televizyon dizisine benzemiyor. Her bir bölüm Tevrat’ta ki “10 Emir” den biriyle adlandırılmış. Üstelik Kieslowski’nin* Üç Renk** serisi olağanüstü güzel filmlerdi. En iyisi internetten araştırma yapıp, ekşi sözlükten yorumları okuyayım. Hayır! Bunu yaparsam bu kez filmleri izlememin pek bir anlamı kalmayacak.

Kafamda oluşan bu soru işaretleriyle başladım Kieslowski’nin Dekaloglarını*** izlemeye. Ertesi gün aynı saatlerde son bölümünü de izleyip seriyi tamamladığımda izlemek için ne denli geç kaldığımın karın ağrısıyla uğraştım bu kez hayli bir vakit. Sonraları okuduğum Kubrick’in**** Dekaloglar için yazdığı bu paragraf biraz olsun ne izlediğimi sözcüklerle anlatabilmişti bana.

"Büyük sinemacıların eserlerinin belli bir yönü üzerinde durma konusunda hep isteksiz olmuşumdur. Çünkü bunun, eseri kaçınılmaz olarak basitleştirme ve indirgeme ihtimali vardır. Fakat Kieslowski ve yardımcı yazar Piesiewicz'in***** senaryolarını içeren bu kitapta fikirlerden sadece bahsetmek yerine bunları dramatize etme konusunda çok ender rastlanan bir yetenekleri olduğu gözlemini yapmak yersiz olmaz. Kastettikleri şeyi dramatik bir eylemle anlatarak, seyircinin, anlatılanın ötesinde gerçekleşen şeyleri keşfetmesi gibi bir kazanca da sahip oluyorlar. Bunu öyle hayranlık verici bir yetenekle yapıyorlar ki fikirlerin ortaya çıkışını farkedemiyor ve ancak çok sonraları kalbinize ne kadar derinden nüfuz ettiklerini anlayabiliyorsunuz."

Bütün bölümler hakkında uzun uzun düşünüp, konuşabilmek mümkün. Yönetmenin bizden yapmamızı istediği de bu zaten. Filmlerin konusunu birilerinin ağzından duyup öğrenmek yerine izleyicinin keşfetmesi daha doğru diye düşünüyorum. Bu sebeple sadece filmlerin isimlerini vermekle yetiniyorum:

1 - Dekalog, jeden (Senin tanrın benim, başka tanrın yoktur.)

2 - Dekalog, dwa (Tanrı'nın ismini boş yere ağzına almayacaksın)

3 - Dekalog tryz (Altı gün çalışacaksın, bir gün dinleneceksin.)

4 - Dekalog, cztery (Anne ve babana saygılı davranacaksın.)

5 - Dekalog, piec (Öldürmeyeceksin.)

6 - Dekalog, szesc (Zina etmeyeceksin.)

7 - Dekalog, siedem (Çalmayacaksın.)

8 - Dekalog, osiem (Yalan yere şahitlik yapmayacaksın.)

9 - Dekalog, dziewiec (Komşunun evine tamah etmeyeceksin.)

10 - Dekalog, dziesiec (Komşunun karısına, kölesine, hiçbir şeyine tamah etmeyeceksin.)

....*Kieslowski.....** Üç Renk Mavi, Kırmızı, Beyaz.....***Dekalog.....****Kubrick ....*****Piesiewicz